Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Rhagadiolus edulis & Ulmus minor

fotò
fotò
Ragadiolo(-manjadisso)

Rhagadiolus edulis

Asteraceae Compositae

Nom en français : Rhagadiole comestible.

Descripcioun :
Aquesto planto de l'an primo, proche de l'erbo-di-teté, trachis dins li relarg un pau fre en basso Prouvènço. Se recounèis eisa à si fru en estello caupu dins li bratèio alor que lou dóu cèntre èi croucu (fotò). Pèr la destria de Rhagadiolus stellatus, fau counta li branco d'estello (7 à 9 o 5 à 7 eici) e la descoupo di fueio.

Usanço :
La ragadiolo èi manjadisso, pèr eisèmple en ensalado. Se dis peréu qu'es aperitivo e diuretico.

Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Rhagadiolus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Pelouso roucaiouso fresco - Ermas - Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Rhagadiolus edulis Gaertn., 1791

fotò
fotò
Ourmèu

Ulmus minor

Ulmaceae

Àutri noum : Ourme, Óume.

Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.

Descripcioun :
L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.

Usanço :
"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".

Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Ivèr

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars

Liò : Ribiero - Baragno - Ermas - Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
CC
CC
CC
CC
CC
CC
CC

Rhagadiolus edulis & Ulmus minor

RR
R
R
C
C
RR
C
ges

Coumpara Ragadiolo(-manjadisso) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Ourmèu emé uno autro planto

fotò